‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt.’

Een uitspraak van Johan Cruijff. Want wat is er nou opvallend aan deze foto? Toen ik ‘m maakte had ik geen idee. Het duurde vier dagen voor ik begreep wat het was: het kaartlezen!

Kaartlezen, een verdwijnend fenomeen uit het straatbeeld. Ja, mensen kijken op hun telefoon maar dan weet je nooit waar ze naar kijken. Echter, met een kaartlezer weet je precies wat er staat te gebeuren: kaart uitvouwen, hem samen bestuderen, opkijken naar straatnaamborden of andere referentiepunten, wijzen en dan kiezen uit twee mogelijkheden. Óf ze vouwen de kaart weer op en stoppen ‘m in de tas. Óf ze lopen weg, de plattegrond in de hand, verder zoekend naar herkenningspunten.

Kaartlezen maakt kwetsbaar. De buitenwereld ziet dat je de weg niet weet. Eén van de adviezen uit mijn jeugd was; pak nooit de kaart uit je tas als je op straat loopt, want je bent prooi voor zakkenrollers. Als je de weg kwijt bent, ga je ergens iets drinken. Daarbinnen kun je veilig je kaart bestuderen. Vaak met behulp van een leuke ober, maar dat terzijde. Je leert de weg uit je hoofd en vervolgt je pad.

Oppervlakkig gezien lijkt het straatbeeld hetzelfde, alleen het dragende medium is veranderd; de kaart is nu een telefoon. Maar gek genoeg ben je met een telefoon helemaal niet kwetsbaar. Sterker nog, veel mensen pakken juist hun telefoon erbij als ze zich kwetsbaar voelen in gezelschap, om te verbloemen dat ze zich geen houding weten te geven.

Dat is precies wat ik zo lief vind aan deze meisjes. Een verdwijnend tafereel in toeristen-land: Zonder gêne en plein public de kaart bestuderen en laten zien dat je de weg kwijt bent. En, terwijl iemand met een telefoon het tegenovergestelde in mij oproept, ik krijg direct zin om ze mijn hulp aan te bieden.

Kwetsbaarheid in het openbaar, wie durft het nog? Vertel je ervaring! Ik hoor het graag!